Potrącanie składek związkowych

Pracodawca, na pisemny wniosek zakładowej organizacji związkowej i za pisemną zgodą pracownika, z wynagrodzenia pracownika ma obowiązek pobierać składkę związkową w zadeklarowanej przez niego wysokości. Następnie ma obowiązek niezwłocznie przekazywać kwoty pobranych składek związkowych na rachunek bankowy wskazany przez zakładową organizację związkową.

Oba te warunki (pisemny wniosek organizacji związkowej i pisemna zgoda pracownika) muszą wystąpić łącznie. Wówczas pracodawca ma obowiązek dokonywać potrąceń składki związkowej z wynagrodzenia pracownika w zadeklarowanej przez niego wysokości. Niewykonanie tego obowiązku stanowi wykroczenie zagrożone grzywną, a nawet karą ograniczenia wolności (art. 35 ust. 1 pkt 4 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych; dalej: u.z.z.).

W celu ustalenia, czy pracodawca wywiązuje się z obowiązku potrącania składek związkowych z wynagrodzenia pracowników zgodnie z zadeklarowaną wysokością, organizacja związkowa ma prawo żądać informacji w tym zakresie. Pracodawca ma obowiązek udzielić na żądanie związku zawodowego informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej – w szczególności informacji dotyczących warunków pracy i zasad wynagradzania (art. 28 u.z.z.). Na podstawie tego przepisu związek zawodowy ma również prawo wystąpić z wnioskiem o przekazanie informacji o wysokości potrącanych składek związkowych.

Dokonując potrąceń składek związkowych, pracodawca powinien pamiętać o ustawowych granicach potrąceń, poniżej których potrącanie z wynagrodzenia jest zabronione. Jeżeli potrącenia nie są na rzecz pracodawcy – wolna od potrąceń jest kwota stanowiąca 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (art. 91 § 2 pkt 2 w zw. z art. 871 § 1 pkt 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy).

Podstawy prawne:

• Ustawa z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (j.t. Dz. U. z 2001 r. nr 79, poz. 854; ost. zm. Dz. U. z 2011 r. nr 244, poz. 1454)

• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost. zm. Dz. U. z 2011 r. nr232, poz. 1378)